Infekcija toksoplazme tokom trudnoće i tokom perioda dojenja.
Učestalost infekcije toksoplazmom u trudnoći ?
Testiranjem krvi može se reći da li imate toksoplazmozu.
Najčešće obolijevaju trudnice koje su kontaktu sa mačkama, naročito one koje su nedavno dobile mačku ili koje imaju mačku koja provodi vrijeme van kuće. Smatra se da je šansa za infekciju u takvom slučaju od 65% do 85%. Također, veću šansu za infekciju imaju trudnice koje jedu meso koje je nedovoljno kuhano ili neoprano povrće, osim toga smatra se da nedavno prebolovana infektivna mononukleoza povećava šansu infekcije toksoplazmom.
Šta je toksoplazmoza?
Toksoplazmoza je infekcija koju uzrokuje parazit Toxoplasma gondii. Infekcija se prenosi tako što se konzumira meso zaraženo parazitom, voda za piće koja je kontaminirana zemljom i izmetom mačaka, koji sadrže parazite toxoplasme. Većina odraslih nema simptome ako je zaražena. Neki ljudi mogu imati simptome kao što su : oticanje limfnih čvorova, groznicu, glavobolju ili bol u mišićima (simptomi slični gripi). U većini slučajeva, kada ste se jednom inficirali, obično se stekne doživotni imunitet protiv ponovne zaraze.
Dijagnoza se obično postavlja serološki tj. određivanjem IgM, IgG I adiviteta IgG. Tokom akutne bolesti pojavljuju se specifična IgM antitijela, dosežu vrhunac za 4 do 8 sedmica, i mogu biti pozitivna do 18 mjeseci nakon početka infekcije. IgG antitijela nastaju sporije, dosežu vrhunac za 1 do 2 mjeseca i mogu mjesecima do godinama ostati visoka i stabilna. Stara infekcija u zdrave osobe tipično će dovesti do negativne pretrage na IgM a pozitivnog IgG, što pokazuje otpornost prema reinfekciji.
Kako prevenirati infekciju toksoplazmom ?
Da bi se izbjegla infekcija, preporučuje se:
- Meso kuhati dok ne postane ružičasto, a sokovi ispare.
- Oprati daske za rezanje, posuđe i pultove vrućom sapunicom nakon kontakta sa sirovim mesom, morskim plodovima ili neopranim voćem ili povrćem.
- Pažljivo oprati ruke nakon rukovanja sirovim mesom, voćem, povrćem i zemljom.
- Oprati sve voće i povrće. Guljenje voća i povrća također pomaže da se smanji mogućnost izlaganja toksoplasmi.
- Ne dodirujte direktno mačji izmet; nosite rukavice ako mijenjate smeće i odmah operite ruke.
- Nemojte hraniti mačke sirovim mesom. Mačke koje jedu sirovo meso ili glodavce mogu se zaraziti. Jednom zaražena, mačka može izbaciti parazita u fecesu do dvije sedmice. Jaja Toxoplasme gondii mogu živjeti u izmetu mačaka ili zakopana u zemlji do 18 mjeseci.
Trudnica je imala infekciju toksoplazmom prije trudnoće, da li postoji rizik za bebu?
Infekcija bebe se javlja kada majka ima aktivnu infekciju tokom trudnoće. Odnosno, nema rizika za bebu ako se infekcija toksoplazmom desila više od 6 mjeseci prije začeća. Ako ste u prošlosti imali toksoplazmozu, vjerovatno ste imuni, što znači da nema šanse da zarazite dijete. Ako imate oslabljen imuni sistem ili ste imunokomprimitovani, eventualno tada se može razviti druga aktivna infekcija, ali to se veoma rijetko dešava.
Trudnica ima infekciju toksoplazmom u trudnoći, da li je povećana šansa za pobačaj?
Da, postoji povećana šansa za pobačaj kod žena sa aktivnom infekcijom toksoplazmom tokom trudnoće.
Da li aktivna infekcija toksoplazmom na početku trudnoće utiče na bebu?
Poznato je da parazit toksoplasme prelazi placentu. Kod jedne od pet (20%) trudnica koje su se inficirale toksoplazmozom u trudnoći, infekcija će preći na bebu. Bebe koje se zaraze tokom trudnoće, imaju infekciju koja se zove “kongenitalna toksoplazmoza“.
U SAD, između 400 i 4000 beba se rodi sa toksoplazmozom svake godine. Djeca sa kongenitalnom toksoplazmozom mogu imati problema s mozgom, očima, srcem, bubrezima, krvlju, jetrom ili slezenom.
Znači, ako je majka zaražena tokom prvog trimestra, šansa da će beba biti zaražena je oko 10-15%, također, veći je rizik od ozbiljnih posljedica infekcije na bebu ako se infekcija desila na početku trudnoće.
Da li toksoplazmoza u drugom ili trećem trimestru uzrokuje komplikacije u trudnoći?
Ako se majka zarazi u kasnoj trudnoći, u drugom ili trećem trimestru, vjerovatnoća da će beba imati ozbiljne posljedice je mnogo manja nego kad se infekcija desi na početku trudnoće.
Da li kongenitalna toksoplazmoza uzrokuje probleme kod beba nakon rođenja?
Istraživanja pokazuju da kod 90% djece sa kongenitalnom toksoplazmozom dođe do razvoja simptoma kao što su: gubitak vida, napadi, gubitak sluha ili razvojna kašnjenja. Ovi simptomi se mogu javiti mjesecima ili godinama nakon rođenja. Novorođenčad sa kongenitalnom toksoplazmozom treba da se liječe od infekcije tokom prve godine života, a zatim ih treba dugotrajno pratiti.
Kako mogu saznati da li je moja beba zaražena toksoplazmom?
Ako se majka zarazi toksoplazmom tokom trudnoće ili neposredno prije začeća, postoji šansa da je i beba zaražena.Tokom trudnoće se može testirati tekućina oko bebe (amnionska tekućina ) ili fetalna krv koji će pokazati da li je došlo do infekcije bebe. Međutim ovi testovi mogu pokazati samo da li je beba zaražena, ali ovi testovi vam ne mogu reći koliko je infekcija ozbiljna.
Ultrazvučnim pregledima u trudnoći bi se mogli otkrili neki defekti i mane uzrokovane kongenitalnom toksoplazmozom, međutim ultrazvuk ne može otkriti sve defekte koji mogu biti uzrokovani infekcijom u trudnoći. Smatra se da će jedna od tri bebe sa urođenom toksoplazmozom imati problem koji se može uočiti na ultrazvuku.
Nakon rođenja može se testirati bebina krv na infekciju tokskoplazmom.
Postoji li tretman za toksoplazmozu tokom trudnoće?
Da. Zato rano otkrivanje infekcije i početak što ranijeg liječenja može smanjiti mogućnost da se dijete zarazi. Ako je beba već zaražena, liječenje može smanjiti simptome uzrokovane infekcijom. Vaš liječnik može sa vama razgovarati o specifičnim opcijama liječenja.
Ako imam ili sam imala toksoplazmozu, treba li prestati sa dojenjem?
Pošto će većina žena sa prebolovanom toksoplazmozom izgraditi imunitet na parazite, malo je verovatno da će toksoplazma proći kroz majčino mlijeko.Tako da je preporuka da trebate dojiti ako ste prebolovali toksoplazmozu. Također se preporučuje ženama sa aktivnom infekcijom dojenje, osim ako imaju oštećenu kožu ili krvarenje u području bradavica.
