Do prolapsa materice i prolapsa zdjeličnih organa dolazi kada mišići i tkiva koja podržavaju zdjelične organe (materica, mokraćna bešika ili rektum) postanu slabi ili labavi. Ovo uzrokuje da jedan ili više karličnih organa prolabira ( ispadne ) iz vagine . Mnogim ženama je neugodno razgovarati sa doktorom o svojim simptomima ili misle da su njihovi simptomi normalni. Ali prolaps karličnih organa se može uspješno liječiti.
Šta je prolaps materice i zdjeličnih organa?
Zdjelični mišići i tkiva podržavaju karlične organe poput viseće mreže. Zdjelični organi su : mokračni mjehur, materica i cerviks, vagina i rektum, koji je dio crijeva. Do prolapsa dolazi kada mišići i tkiva karlice više ne mogu podržavati ove organe, jer su mišići i tkiva slabi ili oštećeni. To dovodi do prolapsa ( pada ) jednog ili više karličnih organa ili pritiska u vaginu ili van nje.
Prolaps karličnih organa je vrsta poremećaja karličnog dna, a najčešći poremećaji karličnog dna su:
- urinarna inkontinencija (curenje urina)
- fekalna inkontinencija (curenje stolice)
- prolaps karličnih organa (slabljenje mišića i tkiva koji podržavaju organe u karlici).
Postoje različiti tipovi prolapsa zdjeličnih organa zavise od zahvaćenog karličnog organa. Najčešći tipovi su:
- Spuštena bešika (nazvana cistocela) je najčešći tip prolapsa karličnih organa i nastaje kada mjehur ispadne u vaginu ili iz nje.
- Rectocele. Ovo se dešava kada se rektum izboči u vaginu ili van nje.
- Prolaps uterusa (spuštena materica). Ovo se dešava kada se materica izboči u vaginu ili van nje. Prolaps materice je ponekad povezan s prolapsom tankog crijeva (koji se naziva enterokela), gdje se dio tankog crijeva izboči u vaginuIako je rijedak, prolaps karličnih organa može se dogoditi i nakon histerektomije. Bilo koji dio vaginalnog zida može pasti, uzrokujući ispupčenje u ili van vagine.
Poremećaji zdjeličnog dna zahvata jednu od pet žena. Prolaps karličnih organa je rjeđi od urinarne ili fekalne inkontinencije, ali pogađa skoro 3% žena u opštoj populaciji. Prolaps zdjeličnih organa češće se događa kod starijih žena nego kod mlađih žena.
Neke žene imaju više od jednog poremećaja karličnog dna, kao što je prolaps karličnih organa sa urinarnom inkontinencijom.
Koji su simptomi prolapsa zdjeličnih organa?
Pritisak zbog prolapsa može uzrokovati izbočenje zdjelični organa u vagini koje se ponekad može osjetiti ili vidjeti i van vagine. Žene sa prolapsom zdjeličnih organa mogu osjećati neugodan pritisak tokom fizičke aktivnosti ili seksa.
Ostali simptomi prolapsa zdjeličnih organa uključuju:
- Vidjeti ili osjetiti izbočinu ili da „nešto izlazi“ iz vagine
- Osjećaj pritiska, nelagode, bola ili punoće u zdjelici ( karlici )
- Pritisak u zdjelici koji se pogoršava stajanjem ili kašljanjem ili kako dan odmiče
- Curenje urina (inkontinencija) ili problemi s pražnjenjem crijeva
Neke žene kažu da su im simptomi gori u određeno doba dana, tokom fizičke aktivnosti ili nakon dužeg stajanja.
Do prolapsa zdjeličnih organa dolazi kada mišići ili vezivno tkivo zdjelice ne rade kako bi trebali. Najčešći faktori rizika su:
- Brojni vaginalni porođaj, koji može da rastegne i napregne karlično dno. Mnogobrojni vaginalni porođaji povećavaju rizik od prolapsa karličnih organa kasnije u životu. Ali prolaps možete dobiti čak i ako nikada niste imali djecu ili ako ste imali carski rez.
- Dugotrajni pritisak u abdomenu, pritisak zbog gojaznosti, hronični kašalj ili često naprezanje tokom pražnjenja crijeva.
- Rođenje bebe težine preko 4 kilograma.
- Starenje. Poremećaji karličnog dna su češći kod starijih žena. Oko 37% žena sa poremećajima karličnog dna ima od 60 do 79 godina, a oko polovina ima 80 ili više godina.
- Hormonske promjene tokom menopauze. Gubitak ženskog hormona estrogena tokom i nakon menopauze može povećati rizik od prolapsa karličnih organa.
Vaš ljekar će razgovarati s vama o vašim simptomima i obaviti pregled karlice.
Možda će tokom pregleda , od vas biti zatraženo da se naprežete ili zakašljate tokom pregleda kako bi ljekar mogao vidjeti da li ove radnje uzrokuju prolaps ili curenje urina.
Vaš ljekar može da uradi i druge testove da provjeri da li možete potpuno da ispraznite bešiku kada odete u toalet.
Liječenje prolapsa zdjeličnih organa ovisi o vrsti prolapsa koji imate, vašim simptomima, vašoj dobi, drugim zdravstvenim problemima i da li ste seksualno aktivni.
Vaš tretman može uključivati jedno ili više od sljedećeg:
- Pesari. Pesar je gumeni prsten umetnut u vaginu da podupire karlične organe. Postoje različiti oblici i veličine pesara. Ovo je često prvi tretman koji će vaš doktor uraditi. Određene vrste pesara mogu liječiti i prolaps karličnih organa i urinarnu inkontinenciju.
- Terapija mišića dna zdjelice. Vaš ljekar vam može pokazati kako da radite vježbe za karlično dno ili vas uputiti fizioterapeutu da uradi vježbe koje pomažu u jačanju mišića dna karlice. Vježbe mišića dna zdjelice također mogu pomoći ženama koje imaju prolaps karličnih organa kao i urinarnu inkontinenciju.
- Promjena navika u ishrani. Ako imate problema sa crijevima, vaš ljekar može preporučiti da jedete više hrane sa vlaknima. Vlakna pomažu u sprečavanju zatvora i naprezanja tokom pražnjenja crijeva. Saznajte više o načinima liječenja fekalne inkontinencije.
- Operacija za potporu materice ili vagine. Tokom operacije, doktor može koristiti sintetičku mrežu kako bi pomogao u popravljanju prolapsa i izgradnji potpore za karlično dno. Ova vrsta operacije preporučuje se seksualno aktivnim ženama sa ozbiljnim prolapsom vagine ili materice. Operacija prolapsa može se obaviti kroz vaginu ili abdomen.
- Operacija zdjeličnih organa . Ova operacija, nazvana kolpokleiza, tretira prolaps zatvaranjem vaginalnog otvora. Ovo može biti dobra opcija za žene koje ne planiraju ili više nemaju vaginalni odnos.
Sljedeći koraci mogu smanjiti rizik od pojave ovih problema:
- Održavajte zdravu težinu ili smršajte (ako imate višak kilograma). Žene koje imaju prekomjernu težinu ili gojaznost češće imaju problema sa karličnim dnom.
- Birajte hranu sa vlaknima. Vlakna pomažu u sprečavanju zatvora i naprezanja tokom pražnjenja crijeva. Sprečavanje zatvora može smanjiti rizik od nekih poremećaja karličnog dna.
- Nemojte pušiti. Pušenje može dovesti do hroničnog kašlja, koji opterećuje mišiće dna zdjelice.
