Mučnina i povraćanje u trudnoći se obično javljaju između 5. i 18. sedmice trudnoće. Čak 70 % žena s normalnom trudnoćom ima određenu razinu mučnine, koja se javlja sa ili bez povraćanja. Stepen mučnine može varirati i mučnina se može javljati u različitim periodima trudnoće.
Šta se smatra „jutarnjom mučninom“ tokom trudnoće?
Jutarnja mučnina – izraz je koji se upotrebljava za opisivanje blage mučnine i povraćanja koji se javljaju tokom trudnoće. Iako se ove mučnine često nazivaju “jutarnja mučnina”, mnoge žene (80 %) osjećaju simptome mučnine tokom cijelog dana, pa čak i noću.
Kada počinju simptomi mučnine tokom trudnoće ?
Mučnina i povraćanje obično se javljaju u 5 do 6. sedmici trudnoće. Simptomi se obično pogoršavaju do 9. sedmice trudnoće, a nestaju do 16. ili 18. sedmice trudnoće. Međutim, mučnina i povraćanje se nekad mogu nastaviti i tokom trećeg trimestra i to kod 15 do 20 % žena, a nekad mogu da traju i do porođaja, i to kod 5 % žena.
Šta je hiperemesis gravidarum ?
Hyperemesis gravidarum – izraz je koji se koristi za opisivanje težeg oblika mučnine koja se javlja tokom trudnoće. Žene s hiperemezom često povraćaju svaki dan i mogu izgubiti više od 5 % svoje tjelesne težine. U većini slučajeva žene s hiperemezom gravidarum postaju dehidrirane i mogu ostati bez vitamina i drugih hranjivih sastojaka. Hiperemesis gravidarum je stanje kod kojeg povraćate više puta tokom dana, gubite kilograme, ne možete konzumirati hranu i tekućine i obično zahtijeva hospitalizaciju i medikamentozno liječenje.
Šta izaziva jutarnju mučninu tokom trudnoće?
Uzrok pojave mučnine tokom trudnoće se ne zna. Postoji nekoliko teorija, ali nijedna nije dokazana. Povećana razina hormona, usporen metabolizam, genetska predispozicija i psihološki faktori su neke od teorija.
Kod nekih trudnica se češće se javlja mučnina i povraćanje u trudnoći, i to :
● kod trudnica koje su imale mučninu i povraćanje u prethodnoj trudnoći
● kod trudnica koje su imale mučninu i povraćanje dok su uzimale kontracepcijske tablete ili imale menstrualne migrene
● neko u porodici (posebno sestre ili majka) su imale ove simptome u trudnoći
● trudnice koje su imale gastrointestinalne probleme (tj. refluks, čir) prije trudnoće
● trudnice koje nose blizance, trojke ili višestruke blizance
Kada se trebam obratiti ljekaru ako imam mučnine i povraćanja u trudnoći ?
Trudnice s blagom do umjerenom mučninom i / ili povraćanjem, ne trebaju hitni medicinski tretman, ali bi trebale obavijestiti svog ljekara o jutarnjim mučninama tokom redovnog pregleda. Trebate se javiti svom ljekaru ukoliko :
- Povraćate više puta tokom dana i tako svaki dan ili ako u sadržaju vidite krv.
- Ako gubite kilograme zbog povraćanja, i to ako izgubite više od 5 kg u kratkom vremenskom razdoblju.
- Imate bolove ili grčeve u trbuhu
- Ako ste usljed povraćanja izgubili puno tečnosti “dehidrirali”. Znakovi dehidracije uključuju rijetko mokrenje, mokraću tamne boje i/ili pojavu vrtoglavice prilikom ustajanja.
Šta trudnica može uraditi ako ima simptome mučnine i povraćanja u trudnoći ?
Ako vaši simptomi nisu previše ozbiljni, evo nekoliko stvari koje možete isprobati da bi ste pokušali smanjiti simptome mučnine i povraćanja :
- Jedite čim osjetite glad, ili čak i prije nego što ste gladni
- Jedite često i jedite male obroke – najbolja hrana je ona koja ima puno proteina ili ugljičnih hidrata, ali malo masti. Dobar izbor su krekeri, hljeb i jogurt s niskim udjelom masti. Također bi trebalo da izbegavate začinjenu hranu.
- Pijte limunadu ili sok od đumbira.
- Miris svježeg limuna, nane ili naranče smanjuje mučninu.
- Perite zube odmah nakon jela
- Nemojte leći odmah nakon jela
- Vitamine koje koristite tokom trudnoće uzimajte uz hranu ili prije spavanja, a ne ujutro
- Izbegavajte stvari koje izazivaju mučnine – zagušljive prostorije, jake mirise, tople prostorije, glasnu muziku. Pokušajte ustanoviti da li vam neka hrana i piće više prijaju od drugih i izbjegavajte hranu i pića zbog od kojih vam je muka. To je različito kod različitih ljudi.
Kako se liječi mučnina i povraćanje u trudnoći?
Liječenje može varirati od promjene načina prehrane i promjena stila života, do čak potrebe za jednom ili više vrsta lijekova. Najčešće treba isprobati nekoliko vrsta liječenja ili kombinaciju liječenja u periodu od nekoliko sedmica, prije nego što se pronađe ono što je najbolje za vas. Ponekad liječenje neće u potpunosti ukloniti mučninu i povraćanje, nego učiniti simptome podnošljivim kako biste mogli jesti i piti, što je neophodno za normalan rast fetusa i fukcionisanje vašeg organizma. Ukoliko i ništa od navedenog ne djeluje, srećom, simptomi mučnine i povraćanja se uglavnom povlače do sredine trudnoće.
Promjena načina ishrane i promjena stila života su sugestije koje smo naveli u prethodnom pitanju, to su one stvari koje trudnica može sama promijeniti u ishrani i navikama i prilagoditi sebi.
Koji se lijekovi koriste prilikom liječenja mučnine i povraćanja u trudnoći ?
Jedno malo istraživanje pokazalo je da je đumbir u prahu efikasan za smanjenje simptoma i učestalosti mučnine. Zato se predlaže upotreba đumbira za blagu mučninu i povraćanje. Antimetil tablete su dodatak prehrani u obliku filmom obloženih tableta. Sadrže standardizirani ekstrakt đumbira koji je 10 puta koncentriraniji od uobičajenog praha đumbira. Svaka tableta sadrži 10% gingerola, odnosno 50 mg standardiziranog suhog ekstrakta đumbira, što je ekvivalent količini 500 mg đumbira u prahu.
Ako povraćate sve što pojedete i popijete, možda ćete morati primati intravenske preparate tj. infuzione otopine.
Vitamin B6 i doksilamin – Dodaci vitamina B6 mogu umanjiti simptome blage do umjerene mučnine, ali obično ne pomažu kod povraćanja. Doksilamin je lijek koji može smanjiti povraćanje i može se kombinirati sa vitaminom B6.
Ostali lijekovi se obično koriste kod hiperemesis gravidarum i to u bolničkim uslovima.
Da li se jutarnja mučnina koja se javlja tokom trudnoće može prevenirati?
Ljekari preporučuju ženama koje planiraju trudnoću ili su trudne uzimanje multivitamina i to multivitamin koje sadrže 400 mikrograma folne kiseline. Uzimanje multivitamina prije trudnoće i u ranoj trudnoći može smanjiti mučninu i povraćanje. Multivitamini također pomažu i u spriječavanju nekih urođenih oštećenja.
Mogu li „jutarnje mučnine“ nauditi mojoj bebi?
Vjerovatno ne. Čak i žene s najgorim simptomima obično imaju zdrave bebe.